Tariki ya 1/10/1990, nibwo igihugu cyagushije ishyano, igice cy’abanyarwanda ariwo muryango witwa FPR Inkotanyi cyafataga icyemezo cyo gutera igihugu. Kugeza aho ibyari intambara byajemo ubwicanyi ndengakamere, butarabonerwa izina rihuriweho n’abanyarwanda bose kugeza ubu.
Abateraga ubwo bavugaga ko bazanye demokarasi, ko baje guca akarengane ni guca ubuhunzi.Duhereye ku kibazo cy’impunzi, ntabwo FPR Inkotanyi yari ishishikajwe n’ikibazo cy’impunzi, kuko bigaragara ko abo yavuze ko ije kurengera, ubu ngubu aribo bari kuyihunga ku bwinshi. Ikindi kigaragara kandi kibabaje, ni ukubona abantu mwabanye mu ishyamba, mugasangira, mukanyagirwana imvura, mukageza aho gufata umugambi umwe wo kuza kubohora igihugu, abenshi barahunze. Abatarahunze, Kagame yarabishe cyangwa bari kuborera muri za gereza. Nkabona ibyo bintu biteye isoni n’agahinda. Ikindi navuga ni ukwakira impunzi zivuye muri Libiya : ibi bintu mbibona nko kujijisha amahanga kugirango atamenya ibibera imbere mu gihugu. Ni gute wakwakira impunzi z’abanyamahanga, ufite miliyoni zisaga 2 z’abanyarwanda bari hanze y’igihugu kandi bashaka gutaha, ukabaheza hanze. Mbere yuko leta y’u Rwanda yita ku bibazo by’abandi, yagombye gukemura ibibazo by’abanyarwanda mbere. Gusa hari icyibyihishe inyuma kuko atari impuhwe.
Twakwibaza tuti : ese demokarasi yarabonetse mu Rwanda aho FPR Inkotanyi ifatiye ubutegetsi ?
Ubundi demokarasi ni ubutegetsi bushyirwaho n’abaturage, bugakorera abaturage kandi bubereye abaturage. Mu Rwanda tuzi ukuntu amatora akorwa y’umukuru w’igihugu akorwa, umuntu agatorwa 98 ku ijana. Nta matora aziguye aba mu Rwanda. Ikindi twavuga, ubuyobozi bwagombye gukorera abaturage, ariko mu Rwanda siko bimeze kuko ubuyobozi buriho bukorera agatsiko kamwe ariko FPR Inkotanyi. Ubwo se iyo ni iyo demokarasi Kagame yavuze ko azaniye abanyarwanda ? Abaturage birirwa barenganywa buri munsi, basoreshwa imisoro myinshi. Kuri njye, igisubizo ni oya, nta demokarasi iba mu Rwanda, ntaniyigeze ihaba.
Tugarutse kuri ino tariki ya 1/10/1990, ni umunsi intwari y’u Rwanda Fred Gisa Rwigema yapfiriyeho ari ku rugamba rwo kubohora igihugu. Mbere yibukwaga ku itariki ya 2/10 buri mwaka, ariko leta iriho yabikuyeho. Twakwibaza tuti kubera iki yabikuyeho ? Ni ukugirango asibe mu mateka Fred Gisa Rwigema, maze yibagirane mu mateka y’u Rwanda. Abari ku rugamba na we, batubwira umugambi mwiza yari afite, wo guhuza banyarwanda bose aho kubatandukanya nka FPR Inkotanyi ibyo yakoze.Kagame ni indashima, arirengagiza. Ari umuntu muzima yari kuba yarashimiye uriya mupfakazi wa Rwigema ariwe Jeannette Rwigema, akaba kuba byibura yagombye kuba afite umwanya ukomeye mu buyobozi bw’gihugu. Aho kumugira akato mu banyarwanda no kumucunaguza ahantu hose.
Kuva muri 1990, ntabwo intambara FPR Inkotanyi yatangije yigeze irangira. Kuko intambara irangira iyo umuntu yicaye agatekana, nta mutekano abanyarwanda bafite ubu, uratambuka ugakandagira umusirikare ufite imbunda. Uwo ni uwuhe mutekano ?
Burya muri demokarasi, habaho ubwisanzure mu gutanga ibitekerezo N’itangazamakuru ryigenga. Gusa mu Rwanda nta tangazamakuru ryigenga rihari, kuko ushatse kwandika cyangwa agashaka gusohora inkuru leta itabanje kubibona cyangwa kuyiha umugisha, aricwa cyangwa agafungwa. Ababihakana babaza abanyamakuru b’Umuseso uko byabagendekeye.
Mu gihe FPR Inkotanyi ivuga ibyiza yakoze iti : twubatse amazu meza y’umutamenwa, twubatse imihanda igezweho, ibibuga bikomeye n’ibindi byinshi igenda ivuga ko yakoze, ijye ivuga n’ibibi ikora kuko nabyo ari byinshi cyane.
Murakoze.
Byanditswe KAREKEZI GILLES
Kuva FPR yafata kubutegetsi, hagaragara impinduka nyinshi cyane nziza kandi zigaragara:
1. Imibereho y’abaturage: Haribipimo mpuzamahanga byerekana imibereho myiza, bukorwa nimiryango mpuzamahanga, byose bigaragaza ko hakozwe byinshi byagize impinduka, twavuga, Girinka, mituelle, uburezi kuribose, nibindi byinshi.
2. Umutekano: Dushingihe kuri reports nyinshi zigaragaza ko u Rwanda ruri mubihugu bitekanye, abaturage bishyira bakizana, bityo bigakurura nabanyamahanga.
3. Isura y’igihuga hanze: kugeze ubu iyo uvuze u Rwanda hanzeabenshi baruziho ubukungu bwihusa, isuku, umutekano,ubuyobozi bwiza, ariko cyera watinyaga no kuvuga ko uru mu Nyarwanda .
4. Ububanyi na mahahanga: Ugereranije umubare waza amabasade urwanda rufite ubu nizo rwarirufite mbereya 1990, uhita ubona itandukaniro, ibibyose biterwa nikizere amahanga aba afitiye ubuyobozi bwigihugu.
5. Iterambere ry’ubukungu: Hano imiryango mpuza mahanga niyo yabivuga , economic growth of double digit (12.6%) , nikintu kidasanzwe ibi bigaragaza imbaraga igihugu gishyira muguteza imbere ubukungu cyane cyane kwegereza abaturage service zimari , ahanavuga gahunda ya U-Sacco, ikorana buhanga, financial inclusion murwanda iri kukigero cya 89% Finscope 2016, ibibyose biha imbaraga abikorera gukora imishinga yiterambere.
6. Iterambere ry’ibikorwa remezo: iyo uvuze urwanda uyumunsi hanze abenshi bumva Kigali convention center, Kigali Arena na Bugesera airport irimunzira, ibibyose ntibyariho mbere ya 1990, kandi bikozwe gusa mugihe kimyaka 25 aho ubuyobozi bwahereye kubusa, none tukaba tugereranywa nibihugu bitigeze bihura nakaga ka genocide ya korewe abatutsi muri 1994.
7. Uburezi nubuvuzi kuri Bose,: Aha ibikorwa birivugira uhakana azajye mucyaro abaze ibyiza by a mituelle, ndetse nuburezi butavangura.
Nsoza ndagirango numvikanishe ko ibyakozwe nyuma ya 1990, biruta kure cyane ibyaribyarakozwe mbere inshuro zitabarika, ibaze iyo FPR itajyaho, ubutwakabaye tumeze nkuko twahoze nubundi. Kuvuga rero ngo abafashe igihugu bagizwe impunzi, bishingiye kuri politique numirongo migari leta yihaye utabashije kujyananayo kubwi mpamvuze bwite cyane cyane zishingiye kinda nini, kwikubira, uwo arasigara abashoboye bagakomeza.
NkabanNkabanyarwanda rero, turivuga gukomeza uyumurongo, witerambere, kandi tukamagana uwariwe wese wadukoma imbere nurugendo twihaye. Murakoze