Pegasus ‘yakoreshejwe mu gutata, umukobwa wa Paul Rusesabagina, Carine Kanimba

Carine Kanimba, umukobwa wa Paul Rusesabagina ufungiye mu Rwanda, yakoreshejweho ‘software’ ya Pegasus mu gukora ubutasi kubera umuhate we mu gushaka uko se yarekurwa, nk’uko abivuga.

Uyu mukobwa ufite ubwenegihugu bw’Ububiligi na Amerika, ari imbere mu bahirimbanira ko se arekurwa, telephone ye iri mu rutonde rw’izikurikiranwa hifashishijwe iriya ‘logiciel’.

Ikigo Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) kivuga ko mu gihe kigera ku mezi atandatu kugera tariki 03 z’uku kwezi kwa karindwi, telephone ya Kanimba yarimo Pegasus.

U Rwanda ruhakana gukoresha Pegasus, cyangwa kuyikoresha mu kuneka telephone ya Carine Kanimba.

OCCRP ivuga ko yafashijwe na ‘Security Lab’ ya Amnesty International gukora icukumbura ikabona ko telephone ya Kanimba yabashijwe kwinjizwamo neza Pegasus inshuro nyinshi.

Iyo Pegasus igeze muri telephone, iha ububasha busesuye uwayishyizemo nko gusoma ubutumwa, kubona amagambo y’ibanga (passwords), kujya ku mbuga nkoranyambaga, kumva ibiganiro kuri telephone, no kubifata (record).

‘Applications’ zo kohererezanya ubutumwa hagati y’umuntu n’undi zikoreshwa cyane nka WhatsApp na Signal, nazo iyo Pegasus yageze muri telephone ibasha kuzigenzura.

Umuryango wa Rusesabagina wareze ikigo c’yindege yamujyanye mu Rwanda

Mu itangazo ryasohowe n’umuvugizi wa Hotel Rwanda Rusesabagina Foundation, Carine Kanimba avuga ko ibyakorewe se Rusesabagina byo “kumwambura uburenganzira bwe” byari “bibi bihagije”.

Ati: “None ubu twamenye ko banumvise ibiganiro byanjye na minisiteri y’ububanyi n’amahanga ya Amerika, ikiganiro na minisitiri w’ububanyi n’amahanga w’Ububiligi Sophie Wilmes n’abanyamategeko bacu. Ibi byongera igitutsi ku gikomere.”

Ikigo cya Israel NSO Group cyakoze Pegasus kivuga ko cyayigurishije kuri za leta ngo zikurikirane abanyabyaha n’abakora iterabwoba kandi ko yakijije ubuzima bw’abantu benshi.

Minisitiri w’ububanyi n’amahanga w’u Rwanda Vincent Biruta avuga ko u Rwanda rudakoresha kandi rutagera kuri Pegasus, nk’uko OCCRP ibivuga.

Bwana Biruta yahakanye kuneka telephone ya Carine Kanimba no kwibasira impirimbanyi, abanyamakuru, abanyamategeko, abanyapolitiki n’abandi, avuga ko ari “ibirego by’ibinyoma”.

Pegasus mu kuneka ibihugu bituranyi

Abanyamakuru babashije kubona nimero zibarirwa muri za mirongo z’Abanyarwanda cyangwa abandi bantu ubutegetsi bw’u Rwanda bushobora gukurikirana mu bihugu bituranyi, nk’uko OCCRP ibivuga.

Iki kigo kivuga ko muri abo harimo abanyamakuru, impirimbanyi z’uburenganzira, n’abanyapolitiki bo hejuru cyangwa abakuru mu ngabo mu bihugu bituranye n’u Rwanda.

Bamwe muri abo ni abo muri Uganda, u Burundi na Repubulika ya Demokarasi ya Congo. Ibihugu mu gihe gishize – cyangwa n’ubu, byagize umubano urimo ibibazo n’u Rwanda.

Nimero za telephone za Ruhakana Rugunda wari Minisitiri w’intebe wa Uganda, na Alain-Guillaume Bunyoni, Minisitiri w’intebe w’u Burundi, ziri kuri urwo rutonde. Bunyoni yarugiyeho akiri Minisitiri w’ubutegetsi bw’igihugu.

OCCRP ivuga ko abandi bategetsi ba Uganda bari kuri urwo rutonde barimo Sam Kutesa wabaye Minisitiri w’ububanyi n’amahanga, General David Muhoozi wahoze ari umugaba w’ingabo na Ssentamu Nyanzi, umwe mu batavuga rumwe n’ubutegetsi, cyangwa Joseph Ocwet, umukozi mukuru mu iperereza.

Muri DR Congo harimo telephones za Lambert Mende na Albert Yuma, bombi bakoranaga bya hafi n’uwari Perezida Joseph Kabila wavuyeho mu 2019, n’abandi barimo Jean Bamanisa Saïdi, umwe muri ba guverineri b’intara za DR Congo.

Kuri Kanimba, avuga ko yaguze nimero nshya ya telephone agakomeza guhirimbanira ko se arekurwa.

Abagize inteko nshingamategeko za Amerika n’Ububiligi, mu gihe gishize basabye irekurwa rya se Paul Rusesabagina.

Rusesabagina, mu kwezi kwa gatatu yivanye mu rubanza abwira urukiko ko “nta butabera” arutegerejeho.

BBC